Wyszukaj w treści serwisu:

Informator

Komisji Naukowej Izby Notarialnej w Łodzi

nr  7/2014

(62)

AKTY PRAWNE WCHODZĄCE W ŻYCIE

ŁATWIEJSZY DOSTĘP DO KSIĄG WIECZYSTYCH PRZEZ INTERNET

Z dniem 1 lipca weszły w życie przepisy ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. 2013 poz. 941) zapewniające szerszy dostęp do ksiąg wieczystych przez internet.

Wnioski o wydanie odpisu lub wyciągu z księgi wieczystej i dokonanie wydruku będą składane poprzez system teleinformatyczny i taki wydruk będzie miał moc dokumentu sądowego. Ponadto nowelizacja daje niektórym instytucjom podstawy prawne do elektronicznego wyszukiwania ksiąg według szczegółowych kryteriów np. nazwy właściciela, adresu nieruchomości, danych z ewidencji gruntów. Prawo do takiego wyszukiwania mają uzyskać m.in.: policja, organy kontroli skarbowej, organy podatkowe, NIK, ZUS, Prokuratoria Generalna, sądy, prokuratura, notariusze i komornicy. 

W nowelizacji zawarto też regulacje, które umożliwią pobieranie opłat m.in. od wniosku o wydanie wyciągu z księgi wieczystej.  

Centralna Baza Danych Ksiąg Wieczystych tworzona jest od dekady jednak do końca tego roku wszystkie księgi mają mieć formę elektroniczną.  

Rząd przyjął także projekt rozszerzający informatyzację postępowania wieczystoksięgowego z obowiązkową elektroniczną formą inicjowania postępowania przez notariuszy, komorników sądowych i naczelników urzędów skarbowych działających jako organy egzekucyjne. 

PROJEKTY AKTÓW PRAWNYCH

PROJEKT INFORMATYZACJI POSTĘPOWAŃ CYWILNYCH

Nowelizacja kodeksu cywilnego i kodeksu postępowania cywilnego przygotowana przez Ministerstwo Sprawiedliwości została przyjęta przez rząd w dniu 22 lipca 2014 roku i ma ona wprowadzić oszczędności w sądownictwie, a także poprawić efektywność pracy oraz zwiększyć dostęp do sądu.

Przygotowany projekt nowelizacji:

• przewiduje utworzenie ELEKTRONICZNEGO REJESTRU SPADKOWEGO, prowadzonego w systemie utworzonym przez Krajową Radę Notarialną, w którym będą zawarte wszystkie akty poświadczenia dziedziczenia oraz postawienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku, jak też o uchyleniu lub zmianie takiego postanowienia, 
• doprecyzuje kodeksową definicję dokumentu poprzez dodanie do katalogu „nośnika informacji umożliwiającego jej odtworzenie”,
• pozwala na składanie dowodów, jako dokumentów elektronicznych - zapisów obrazu lub dźwięku,
• pozwala na wnoszenie drogą elektroniczną pism procesowych,
•  pozwala na doręczenie elektronicznych pism od sądu dla stron (w klasycznych postępowaniach cywilnych) poprzez portal i aplikację „elektroniczne biuro podawcze”,
• przewiduje przeprowadzanie w szerszym zakresie posiedzeń sądowych i dowodów za pomocą urządzeń umożliwiających dokonywanie tego na odległość,
•  dopuszcza elektroniczną formę postępowania w sprawach o nadanie klauzuli wykonalności bankowym tytułom egzekucyjnym i w sprawach zajęcia rachunku bankowego, a nawet licytacji ruchomości,
• obliguje elektroniczną formułę korespondencji i obiegu dokumentów wobec komorników, organów podatkowych i administracyjnych organów egzekucyjnych,
• przekazuje więcej uprawnień i obowiązków w postępowaniu upominawczym referendarzom sądowym,
• pozwala komornikom sądowym na wykonywania niektórych czynności w ramach egzekucji z nieruchomości, np. wykonanie planu podziału sumy uzyskanej z egzekucji,
• zakłada obniżenie kosztów egzekucji poprzez instytucję poszukiwania majątku dłużnika,
• zakłada odejście od wymogu nadawania klauzuli w razie przejścia uprawnień wierzyciela na inną osobę w trakcie postępowania egzekucyjnego,
• przewiduje stworzenie dostępnych dla wszystkich baz danych dotyczących zawodowych pełnomocników procesowych (adwokatów, radców, rzeczników patentowych), prokuratorów i asesorów prokuratorskich oraz radców Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa,

NOWELIZACJA WS. UBIEGANIA SIĘ O POWRÓT DO KORPORACJI ZAWODOWYCH

Rządowe Centrum Legislacji przygotowało projekt nowelizacji przepisów o korporacjach zawodowych dotyczący możliwości ubiegania się o ponowny wpis na listę członków samorządu osób skreślonych z powodów dyscyplinarnych, który to projekt został już podpisany przez Prezydenta z dniem 8 lipca 2014 roku. Nowelizacja realizuje wytyczne Trybunału Konstytucyjnego z wydanego w październiku 2010 roku wyroku i dotyczy samorządów zawodowych: adwokatów, radców prawnych, lekarzy weterynarii, notariuszy, farmaceutów, komorników sądowych, architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów, rzeczników patentowych i diagnostów laboratoryjnych. 

Zgodnie z orzeczeniem trybunału dożywotnie usunięcie z powodów dyscyplinarnych z samorządu zawodowego, bez prawa ubiegania się o ponowny wpis na listę osób wykonujących ten zawód, jest niezgodne z konstytucją i po nowelizacji  osoba odwołana albo skreślona z listy członków danego samorządu zawodowego będzie mogła ubiegać się o ponowne powołanie na stanowisko albo ponowny wpis na tę listę lub uzyskać ponowne prawo wykonywania zawodu. Ponadto wprowadzono instytucję zatarcia wpisu o zakazie wykonywania zawodu. 

Przepisy zakładają weryfikację kwalifikacji poprzez konieczność ponownego złożenia egzaminu w stosunku do osób, które wracają do zawodu i które nie wykonywały zawodu przez co najmniej 10 lat. 

SEJM PRZECIW PODNIESIENIU GRANICY WIEKU SĘDZIÓW SN DO 75 LAT

Sejm odrzucił poprawkę Senatu do nowelizacji ustawy o SN umożliwiającą przechodzenie w stan spoczynku sędziów Sądu Najwyższego w wieku 75 lat zachowując zapis o podniesieniu tej granicy z 70 do 72 lat. Zmiana miała spełnić oczekiwania środowiska sędziów. Jednakże zdecydowano, że sędzia SN ma przechodzić w stan spoczynku po ukończeniu 70 lat, chyba, że nie później niż na sześć miesięcy przed ukończeniem tego wieku oświadczy I Prezesowi SN wolę dalszego zajmowania stanowiska i przedstawi zaświadczenie stwierdzające, że jest zdolny, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków sędziego. 

Wówczas może zajmować stanowisko do ukończenia 72 roku życia, przy czym w każdym czasie może przejść w stan spoczynku. 

NOWELIZACJA - PRAWA O AKTACH STANU CYWILNEGO

Z dniem 15 lipca 2014 roku rząd przyjął projekt noweli ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego wprowadzający elektroniczną rejestrację aktów stanu cywilnego i udostępnienie obywatelom odpisów aktów stanu cywilnego w postaci elektronicznej oraz prostsze załatwianie spraw w urzędach stanu cywilnego. 

Do aktów stanu cywilnego w postaci elektronicznej dostęp będą mieli wszyscy kierownicy urzędów stanu cywilnego co pozwoli na odebranie papierowego odpisu aktu stanu cywilnego w dowolnym urzędzie stanu cywilnego.

Możliwe będzie otrzymanie odpisu aktu w postaci elektronicznej. Zostanie ograniczony obieg dokumentów papierowych na rzecz systemu teleinformatycznego.

Projekt przewiduje też m.in. uproszczenie niektórych procedur dotyczących rejestracji stanu cywilnego przez zastąpienie wydawania decyzji czynnościami materialno-technicznymi wykonywanymi.

Wprowadzona ma zostać też np. możliwość zawarcia związku małżeńskiego poza urzędem stanu cywilnego w miejscu gwarantującym zachowanie powagi i doniosłości ceremonii oraz bezpieczeństwa wszystkich uczestników. 

KLAUZULA PRZECIW UNIKANIU OPODATKOWANIA PRZEZ FIRMY

Projekt Rządowego Centrum Legislacji w sprawie nowelizacji Ordynacji podatkowej i innych ustaw wprowadza rozwiązanie upraszczające procedury podatkowe i wprowadzające klauzulę przeciw unikaniu opodatkowania co ułatwi kontakty podatników z organami podatkowymi oraz zapewni efektywniejszy pobór podatków. 

Przepisy te będą zapobiegały działaniom podmiotów, których jedynym celem jest unikanie lub istotne zmniejszenie podatku jak duże korporacje przygotowujące sztuczne konstrukcje służące jedynie obniżeniu opodatkowania.

Większość zmian ma wejść w życie 1 stycznia 2015 roku, zaś zmiany dotyczące wydawania interpretacji mają obowiązywać od 1 czerwca 2015 roku, a przepisy o klauzuli przeciw unikaniu opodatkowania zaczną obowiązywać 1 stycznia 2016 roku. 

W postępowaniu podatkowym z zastosowanie klauzuli przeciw unikaniu opodatkowania:

• podatnik będzie uprawniony do samodzielnej korekty deklaracji podatkowych, w przypadku wskazania przez podatnika zaniżenia zobowiązania podatkowego stawka odsetek za zwłokę zostanie obniżona do 50% stawki podstawowej, natomiast w przypadku poważnych błędów ujawnionych przez fiskusa będzie ona podwojona,
•  firmy będą mogły skorzystać z tzw. opinii zabezpieczającej czyli wytycznych Ministerstwa Finansów, jakie działanie podatnika uznane jest za optymalizację podatkową, a jakie - za unikanie opodatkowania,
• będzie funkcjonowała Rada ds. Unikania Opodatkowania, opiniująca sporne sprawy i będzie ją obowiązywać tajemnica skarbowa,
•  interpretacje ogólne włączone zostaną w system interpretacji podatkowych, poprzez potwierdzanie stosowania interpretacji ogólnej do zdarzenia przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej,
• usunięte z obrotu prawnego będą interpretacje indywidualne sprzeczne z interpretacją ogólną,
•  wyłączona zostanie ochrona interpretacji indywidualnej,
•  możliwe będzie wystąpienie o wydanie interpretacji indywidualnej przez grupę podmiotów, gdy w tym samym zdarzeniu zaangażowany jest więcej niż jeden podmiot, a skutki podatkowe z tego zdarzenia powstają dla wszystkich zainteresowanych,
•  wprowadzono rozwiązania umożliwiające przejęcie postępowania przez organy kontroli skarbowej, które mają szerszy dostęp do danych bankowych,
• możliwe będzie zapłacenie podatku za pomocą karty płatniczej, ujednolicona ma być forma elektronicznej księgi podatkowej i dowodów księgowych,
•  przewiduje też rodzaje pełnomocnictw: ogólne, szczególne oraz do doręczeń.  

PREZYDENCKI PROJEKT NOWELI WS. ASESORÓW SĘDZIOWSKICH - DO PODKOMISJI

Krajowa Rada Sądownictwa z Ministerstwem Sprawiedliwości i w uzgodnieniu z Naczelnym Sądem Administracyjnym przygotowały nowelizacje ustawy o ustroju sądów powszechnych i przywracającej instytucję asesora. Obecnie sejmowa Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka powołała podkomisję ds. prezydenckiego projektu noweli. W związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 października 2007 r. (SK 7/2006) w sądach od  2009 roku nie ma asesorów. Trybunał uchylił przepisy o asesorach sędziowskich stwierdzając niezgodność z trójpodziałem władzy reguły, zgodnie z którą asesorów powołuje Minister Sprawiedliwości - reprezentant władzy wykonawczej. Uchwalono nowe przepisy likwidujące asesurę, zaś sędziami mieli zostawać absolwenci Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury (KSSiP). 

W projekcie zaproponowano, że nowa asesura musi być jak najbardziej zbliżona do zawodu sędziowskiego we wszystkich aspektach, żeby nie było już zarzutu niekonstytucyjności i tak:

·         asesorów ma powoływać Prezydent - na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa,

·         różnica między asesurą a stanem sędziowskim ma polegać na jej czasowym charakterze (sędzią jest się dożywotnio),

·          przywileje sędziów, które są gwarancją niezawisłości i niezależności, mają również przysługiwać asesorom,

·          asesorzy wyłączeni będą od orzekania w sprawach stosowania aresztów i decyzji w postępowaniu upadłościowym, które są uznawane za bardziej skomplikowaną materię,

·          asesor będzie powoływany na pięć lat i będzie mógł być odwołany wyłącznie w trybie postępowania dyscyplinarnego przez sąd dyscyplinarny,

·         po dwóch latach asesury po raz pierwszy kontrolowanoby orzecznictwo asesora i jeżeli wyniki jego działalności orzeczniczej byłyby pozytywne, po zakończeniu okresu asesury mógłby on stawać do konkursów na stanowisko sędziego sądu rejonowego,

·         asesor będzie wykonywał czynności wyłącznie w sądzie rejonowym,

·          przywrócono instytucję asesora w postępowaniu sądowo administracyjnym, analogicznie jak w sądach powszechnych, 

Przepisy przejściowe zakładają stosowanie przez określony czas przepisów dotychczasowych do absolwentów KSSiP, referendarzy sądowych i asystentów sędziów - ubiegających się o nominacje na stanowisko sędziego sądu rejonowego.

ORZECZENIA, PYTANIA i INTERPRETACJE AKTÓW PRAWNYCH

PRZEPISY DOT. PODATKU OD DOCHODÓW NIEUJAWNIONYCH – UZNANE ZA NIEKONSTYTUCYJNE

W dniu 29 lipca 2014 roku w sprawie sygn. akt P 49/2013 Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepisy ustawy o podatku PIT, dotyczące podatku od dochodów nieujawnionych przez podatników, są niezgodne z Konstytucją. Pozostaną one w mocy jeszcze przez 18 miesięcy. Trybunał orzekł, że art. 20 ust. 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 r. jest niezgodny z art. 2 w związku z art. 84 i art. 217 Konstytucji. 

Trybunał rozpoznawał połączone pytanie prawne Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego.  W ocenie gorzowskiego sądu konstrukcja podatku dochodowego od osób fizycznych dotycząca przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych obarczona jest mankamentami konstrukcyjnymi i uniemożliwia precyzyjne określenie przedmiotu opodatkowania.  

W art. 20 ust. 3 zakwestionowanej ustawy zwrot „w roku podatkowym oraz w latach poprzednich” został zastąpiony zwrotem „przed poniesieniem tych wydatków lub zgromadzeniem mienia” można to rozumieć dwojako i nie da się ustalić daty rozpoczęcia biegu terminu przedawnienia prawa do wydania decyzji ustalającej zobowiązanie podatkowe.  

Ponadto WSA w Gorzowie Wielkopolskim podkreślił, że Trybunał w wyroku z lipca 2013 roku i uznał kwestionowane zwroty za niekonstytucyjne, jednak zajmował się on przepisami ustawy o PIT obowiązującymi od 1998 r. do końca 2006 r. 

Zdaniem Trybunału nowelizacja z 2006 roku miała nie tylko charakter wyjaśniający i doprecyzowujący, ale zmodyfikowała konstrukcję podstawy opodatkowania i dotyczyła innych elementów niż te, które były badane przed rokiem.

Trybunał uznał, że zmiany w ustawie o PIT, które weszły w życie od stycznia 2007 roku nie usunęły zastrzeżeń Trybunału w odniesieniu do wyrażeń użytych w przepisach i podzielił opinię WSA w Gorzowie Wielkopolskim, iż są one niejasne i nieprecyzyjne oraz że na ich podstawie nie można jednoznacznie ustalić definicji „przychodów ze źródeł nieujawnionych” i „przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach”.

Obsługa techniczna, projekt i wykonanie: Ekspert IT Rafał Niewiadomski / GREEN PREMIUM
Copyright © Izba Notarialna w Łodzi. Wszystkie prawa zastrzeżone.